สมาพันธ์แพทย์แผนไทยแห่งประเทศไทย (สพท.)

ตอนที่ 19 การแพทย์ดั้งเดิมของไทย ในยุคกรุงศรีอยุธยา (ตอนที่ 2)

โดย สันติสุข โสภณสิริ

ยุคกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. ๑๘๙๓-๒๓๑๐)

ดังกล่าวไว้ว่าสมัย สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ มีหลักฐานปรากฏเป็นครั้งแรกในทำเนียบศักดินาข้าราชการฝ่ายพลเรือน

(พระไอยการ ตำแหน่งนาพลเรือน) ซึ่งตราขึ้นในปี พ.ศ. ๑๙๙๘ ซึ่งใช้สืบมาจนกระทั่งยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ กล่าว คือ มีข้าราชการ

ในกรมแพทยา กรมแพทยาโรงพระโอสถ กรมหมอยา กรมหมอนวด กรมหมอยาตา กรมหมอวรรณโรค ขอแสดงให้เห็นต่อจากสัปดาห์

ที่ผ่ามา ได้แก่

๔. กรมหมอกุมาร

ขึ้นต่อหลวงราชนิทาน ขุนกุมารประสิทธิ นาคละ ๔๐๐

ขุนกุมารเพช นาคละ ๔๐๐

ขุนกุมารประเสริฐ นาคละ ๔๐๐

ขุนกุมารแพทย์ นาคละ ๔๐๐

พันโรควินาศ นาคละ ๒๐๐

พันชาดประลัย นาคละ ๒๐๐

พันโรคประลัย นาคละ ๒๐๐

พนไกรโอสถ นาคละ ๒๐๐

๕. กรมหมอนวด

หลวงราชรักษา เจ้ากรมหมอนวดขวา นาคละ ๑๖๐๐

หลวงราโช เจ้ากรมหมอนวดซ้าย นาคละ ๑๖๐๐

ขุนภักดีองค์ ปลัดกรมขวา นาคละ ๘๐๐

ขุนองครักษา ปลัดกรมซ้าย นาคละ ๘๐๐

หมื่นแก้ววรเลือก นาคละ ๖๐๐

หมื่นวาโยวาต นาคละ ๖๐๐

หมื่นวาโยไชย นาคละ ๖๐๐

หมื่นวาโยนาศ นาคละ ๖๐๐

ขุนในกรม นาคละ ๔๐๐

หมื่นในกรม นาคละ ๒๐๐

พันในกรม นาคละ ๑๐๐

พันหมอ นาคละ ๑๐๐

นายพะโรง นาคละ ๘๐

๖. กรมหมอยาตา

ขุนราชเนตร เจ้ากรมหมอยาตาขวา นา ๘๐๐

ขุนทิพเนตร เจ้ากรมหมอยาตาซ้าย นา ๘๐๐

ขุนในกรม นาคละ ๔๐๐

หมื่นในกรม นาคละ ๒๐๐

พันในกรม นา ๑๐๐

๗. กรมหมอวรรณโรค

หลวงสิทธิแพทย เจ้ากรมหมอวรรณโรค นา ๘๐๐

ขุนมหาแพทย ปลัดกรมขวา นาคละ ๖๐๐

ขุนสาระแพทย ปลัดกรมซ้าย นาคละ ๖๐๐

ขุนไชยแพทย นา ๔๐๐

ขุนในกรม นาคละ ๔๐๐

หมื่นในกรม นาคละ ๒๐๐

พันในกรม นาคละ ๑๐๐

(ปรับปรุงจากเอกสารที่ตีพิพม์ครั้งแรกใน "รายงานการสาธารณสุขไทยด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือก 2552-2553 (สิงหาคม 2553)" )

(ต่อตอนที่ 20 การแพทย์ดั้งเดิมของไทยในยุคกรุงศรีอยุธยา (ตอน3)